Không khí ô nhiễm đe dọa tính mạng người dân
Thứ 3, 01/8/2017, 9:20
Người dân ra đường trang bị đầy đủ để tránh hít phải không khí ô nhiễm
Ô nhiễm không khí cũng được cho liên quan đến cái chết của hàng chục ngàn người mỗi năm.
Đó là những cảnh báo được đưa ra gần đây, trong đó có kết quả phân tích chất lượng không khí dựa trên nguồn dữ liệu từ Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội và Lãnh sự quán Mỹ tại TP.HCM mà Trung tâm phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) vừa công bố.
Hàng chục ngàn người chết mỗi năm
Kết quả phân tích cho thấy, trong 3 tháng đầu năm chất lượng không khí ở khu vực Hà Nội có dấu hiệu cải thiện trong khi TP.HCM lại xấu đi so với quý 1/2016. Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) đã đưa ra công thức để chuyển các số đo PM 2.5 (các hạt bụi lơ lửng có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 µm (micromet)) thành chỉ số chất lượng không khí liên quan tới sức khỏe hay còn được gọi là chỉ số (AQI). Chỉ số AQI tập trung vào tác động sức khỏe trong vòng vài giờ hoặc vài ngày sau khi hít phải không khí không sạch, được phân ra làm 6 cấp độ gồm tốt, trung bình, không lành mạnh (cho các nhóm nhạy cảm), không lành mạnh, rất không lành mạnh và nguy hiểm.
Cụ thể tại Hà Nội, có 37 ngày nồng độ bụi siêu mịn PM 2.5 cao hơn so với giới hạn (Quy chuẩn quốc gia VN là 50 µg/m3); còn so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) (25 µg/m3, tức lượng bụi PM 2.5 trong 1 m3 không khí tối đa 25 µg (microgam)) vượt đến 78 ngày. Ngày 15.2, nồng độ PM 2.5 vượt quá gần 5 lần Quy chuẩn quốc gia và gấp 10 lần theo hướng dẫn của WHO.
Ngược lại với Hà Nội, không khí ở TP.HCM ít ô nhiễm hơn nhưng lại có chiều hướng tăng. Trong 3 tháng đầu năm 2017, có 6 ngày nồng độ PM 2.5 vượt quá Quy chuẩn quốc gia - ít hơn Hà Nội đến 31 ngày. Tuy nhiên nếu so với khuyến cáo của WHO thì vẫn có đến 78 ngày vượt ngưỡng (25 µg/m3). So với năm 2016, số giờ có chỉ số AQI ở nhóm không tốt đã tăng từ 32,12% lên 41,82%. Đặc biệt, số giờ có chỉ số AQI ở mức “có hại cho sức khỏe” tăng hơn 15 lần, từ 0,61% lên 9,55%. Chỉ số AQI trung bình quý tăng từ 91,2 lên 100,8, tương ứng nồng độ bụi PM 2.5 trung bình tăng từ 30,72 lên 35,8 µg/m3.
Nguồn gây ô nhiễm được cho là đến từ các nhà máy nhiệt điện than, các hoạt động giao thông, công nghiệp và theo gió thổi từ các nước láng giềng. Theo ghi nhận của WHO, ô nhiễm không khí gây ra các bệnh như bệnh tim, ung thư phổi, đột quỵ, tắc phổi mạn, và nhiễm trùng đường hô hấp.
Trong nghiên cứu “Ước lượng thiệt hại sức khỏe và chi phí kinh tế của ô nhiễm không khí tại TP.HCM, giai đoạn 1990 - 2013” của TS Lê Việt Phú, Đại học Fulbright, công bố gần đây cho thấy nồng độ ô nhiễm bụi trong không khí tăng rất nhanh, trung bình năm vượt ngưỡng cảnh báo của WHO tới 3 lần. Hệ lụy của nó là số người chết do ô nhiễm không khí tại VN cũng tăng từ 20.000 người năm 1990 lên 40.000 người năm 2013. Riêng tại khu vực TP.HCM vào năm 2013, số người chết do ô nhiễm không khí lên tới 3.000 người. Thiệt hại về người dẫn đến thiệt hại về kinh tế thông qua việc mất thu nhập và giá trị mạng sống, ước tính tương đương với 5,5 - 7,5 tỉ đồng/người. Với tổng số người chết do ô nhiễm không khí, con số thiệt hại về kinh tế tương đương từ 5 - 7% GDP, khoảng 10 - 12 tỉ USD vào năm 2013.